[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Odległość między nimi wynosi około 2 km, a różnica wysokości około 220 m (Górne — 617 m, Dolne — 399 m).Przejście z jednego do drugiego było sceną licznych walk.154 Ten niewolnik Cezara musiał z pewnością należeć do rzymskiego personelu administracyjnego.155 „Najwybitniejszych mieszkańców" w Antiq.20, 114.156 Według Antiq.20, 118 poniosło śmierć wielu Galilejczyków śpieszących na święto, a wieś ta nazywa się Ginae i leży na pograniczu Samarii i Wielkiej Równiny (Ezdrelon).157 W Antiq.20, 119 Józef mówi, że był on po prostu przekupiony.158 Akrabetene jest judejską miejscowością i okręgiem graniczącym z Samarią (napłd.wschód od Nablus i Sychem).Eleazar jest przywódcą grupy zelotów.159 O Sebasteńczykach zob.wyżej 52 (przyp.24).Oddział jazdy to jest ala zob.67 (przyp.35).160 Według prawa rzymskiego każde zbrojne powstanie w kraju, któremu formal-nie nie wypowiedziano wojny, było rozbojem karanym przez ukrzyżowanie (por.niżej241).161 C.Ummidius Durmius Quadratus, konsul między 38 i 49 r., był w 50 r.po Chr.zarządcą Syrii i miał prawo w krytycznych sytuacjach interweniowania w sąsiedniej Ju-dei zarządzanej przez prokuratora.162 Jonates, syn Ananosa, utrzymał się na urzędzie arcykapłańskim zaledwie kilkamiesięcy.Zob.Antiq.18, 95 i 123.163 O Cezarei (Nadmorskiej), dawniej Zamku Stratona, zob.l, 79, ods.73.Liddazob.l, 302, ods.232.164 Pięciu — według Antiq.20.130.165 Antiochia była zwykle siedzibą legata Syrii.Święto Przaśników było siedmio-dniowym świętem chlebów nie kwaszonych, obchodzonym razem ze Świętem Paschy— stąd terminów tych używano zamiennie.166 Chodzi o Agryppę II, który miał wpływ na cesarza przez jego żonę Agrypinę(por.Antiq.20, 135).167 M.Antoniusz Feliks, prokurator w 1.52-60, był wyzwoleńcem (tak jak i jegobrat Pallas) Antonii, matki Klaudiusza.Według Tacyta (Ann.12, 54, 1) był zarządcąSamarii, w czasie kiedy Kumanus był nim w Judei.Po depozycji Kumanusa przejąłpod swoją jurysdykcję także Judeę i zarząd sprawował w sposób bezwzględny.Tacytpisze o nim: „per omnem saevitiam ac libidinem ius regium servili ingenio exercuit"(Hist.5, 9).168 po śmierci Heroda z Chalkis (48 r.) Klaudiusz mianował Agryppę II jego nastę-pcą z tytułem króla, a po czterech latach rządów przeniósł go do dawnej tetrarchii Filipai Lizaniasza.Zob.wyżej 94 i 215, ods.136.169 Warus identyfikuje się z zarządcą Agryppy II, nazwanym w Vita 48 n potom-kiem Soajmosa, tetrarchy w dystrykcie Libanu.On prawdopodobnie przejął na pewienczas część tej tetrarchii, oddanej potem (w 53 r.) Agryppie.170 13 października 54 r.po Chr.171 Petina była drugą z czterech żon Klaudiusza.Rozdział XIII172 To jest przyrodniego brata, Brytannika, syna Klaudiusza i Messaliny (otru-tego w 55 r.), żonę Oktawie (zamordowaną w 62 r.) i matkę Agrypinę (zgładzonąw 59 r.).173 Syna Heroda z Chalkis, wnuka Heroda W.(por.wyżej 221).174 Toparchia jest nazwą dystryktu administracyjnego.Jest kilka miejscowościo nazwie Abila (Abela) i położenie wymienionej tutaj jest wątpliwe, ale prawdopo-dobnie jest to Abela w Dekapolu.Julias (Livias) zob.wyżej 59, przyp.31.Taricheazob.l, 180, przyp.151.175 Właściwie Neron potwierdził Feliksa na stanowisko prokuratora (por.wyżej247).176 O Eleazarze zob.wyżej 235, przyp.158.177 Sykariusze (sicarii) nazywali się tak od sztyletu (sicca).W Palestynie stanowilirodzaj powstańczej grupy patriotycznej.Ich ruch był konsekwencją ruchu politycznegozelotów.178 Jonates (Jonatan) — zob.wyżej 240, przyp.162.179 W Dz (21, 38) mówi się o 4 000 zwolenników Egipcjanina.180 O rozbudowie Cezarei przez Heroda zob.l, 411 i n.Por.też l, 79, przyp.73.W Antiq.20, 173 przeciwnicy Żydów twierdzą, że w starym mieście (Zamku Stratona) nie było ani jednego mieszkańca Żyda.181 Zob.l,408nn.182 Naturalnie posągów i świątyń pogańskich.183 Były to wojska posiłkowe, które wtedy stanowiły normalny garnizon w Judei(„ala" sebasteńska i kohorty Sebasteńczyków i Cezareańczyków).Rozdział XIV184 Porcius Festus zmarł jako urzędujący prokurator (60-62).Jego następcą zostałLucceius Albinus (62-64).185 Ostatni prokurator Gessius Florus (64-66).186 Niektóre kodeksy (L V R C) mają nie „miasta", lecz „toparchie".187 Gestius Gallus, konsul z 42 r., objął zarząd Syrii w 63 r.po Chr., ale władzęwojskową czasowo sprawował Domitius Corbulo.Zmarł na wiosnę 67 r., a dowództwowojskowe przejął Wespazjan, zarząd cywilny zaś Licinius Mucianus (Tacyt, Hist.l, 10).188 Było to Święto Przaśników (Paschy) w 66 r.Liczba uczestników (3 miliony)wydaje się mocno przesadzona.189 Por.wyżej 270.190 Artemizjos — to jest kwiecień-maj (66 r.).Decyzja Nerona, która rozjątrzyłaŻydów, zapadła wcześniej, ponieważ Pallas, który odgrywał główną rolę w tej sprawie,zmarł w 62 r.191 Sebaste — dawna Samaria, zob.l, 403, przyp.296.192 Złożenie ofiary z ptaków nawiązuje do ukutej w Egipcie i rozpowszechnionejpogłoski, jakoby Mojżesz i Hebrajczycy byli trędowaci i według Prawa żydowskiego(Kpł 13, 46) nieczyści.Oczyszczenie dokonywać się powinno przez ofiarowanie dwuwróbli oraz zabicie jednego z nich w garnku glinianym (Kpł 14, 4-5).193 Narbata leży w odległości około 15 km na północny wschód od Cezarei.194 Por.wyżej 287.195 Według słów Agryppy (403) byłaby to suma jeszcze nie zapłacona przez Ży-dów (por.niżej 405).196 Po grecku monety o najniższej wartości.197 Jest to przesada.Prawdopodobnie zabrał jedną kohortę wzmocnioną jazdą.198 Górny Rynek był nową częścią miasta, położoną na południowo-zachodnimwzgórzu.Inna jego nazwa to Górne Miasto (por.5, 137).199 Inne kodeksy podają jako liczbę ofiar 3600.200 według prawa rzymskiego, obywatel rzymski, a zwłaszcza ze stanu rycerskie-go, nie mógł być ukrzyżowany [ Pobierz całość w formacie PDF ]