[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.tłum.).- Instytut Technologiczny Stanu Massachusetts408 Rozdział 10 RYClNTl0.2.Rozmieszczenie mieszkań w budynku Westgate West Wszystkiebudynki kompleksu byty identycznie rozplanowane (zaczerpnięto z: Festinger,Schachter, Back, 1950)najlepszych przyjaciół.Tak samo zachowało się 22% osób, które mieszkałyoddzielone jednym mieszkaniem, oraz 10% studentów mieszkającychnaprzeciwległych krańcach korytarza.Festinger i współpracownicy (1950) wykazali, \e atrakcyjność i częstośćkontaktów zale\ą nie tylko od rzeczywistej odległości fizycznej, lecz tak\eod odległości psychologicznej (funkcjonalnej).Ta ostatnia jest wyznaczonaokreślonymi elementami projektu architektonicznego zwiększającego pra-wdopodobieństwo, \e niektórzy ludzie częściej będą się kontaktować właśnie zesobą nawzajem, a nie z innymi.Na przykład, więcej przyjaznizostało zawartych przez osoby mieszkające na tym samym piętrze ni\przez osoby z ró\nych pięter.Stało się tak prawdopodobnie dlatego, \ewejście po schodach, aby odwiedzić kogoś mieszkającego na piętrze, wy-magało więcej czasu ni\ przejście wzdłu\ korytarza.Intrygującym przy-kładem siły oddziaływania odległości funkcjonalnej są przyjaznie zawie-rane przez mieszkańców mieszkań nr l i 5 (patrz ryć.10.2).Mieszkanieblisko schodów i w jednym przypadku blisko skrzynki pocztowej oznaczało, \e tepary miały wiele okazji do spotykania mieszkańców z piętra.Prawie na pewno mieszkańcy apartamentów l i 5 we wszystkich budyn-kach w kompleksie mieli więcej przyjaciół mieszkających na piętrze ni\mał\eństwa zajmujące pozostałe mieszkania na piętrze, i z kolei byli częściej wskazywani jako przyjaciele przez osoby zamieszkałe na piętrze ni\osoby mieszkające na parterze. ,,^?S^^wysoką samoocena)."Zahna z taśm nie wywarła najmniejszego wpływuna pamięć badanych ani na ich samoocenę.Byłoby wspaniale, gdybyśmymogli ulepszyć samych siebie, słuchając po prostu muzyki, poprzetykanejkomunikatami podprogowymi, lecz niestety, zarówno to badanie, jak i in-ne pokazują, i\ taśmy z sygnałami podprogowymi nie są skuteczniejszew magicznym rozwiązywaniu naszych problemów ni\ patentowane le-karstwa czy wizyty u astrologa.Interesujące, \e osoby badane przez Greenwalda sądziły, i\ taśmyz komunikatami podprogowymi działały, mimo i\ tak się nie stało.Badaczedokonali tu małego oszustwa, poniewa\ tylko połowę badanych w ka\dejgrupie poinformowali, co właściwie zawierała taśma, natomiast oszukalipozostałych (np.połowie ludzi, którzy słuchali nagrania mającego pole-pszać pamięć, powiedzieli, i\ poprawia ona pamięć, natomiast drugiej czę-ści, \e poprawia ich samoocenę).Ci, którzy sądzili, i\ wysłuchali nagraniapolepszającego pamięć, uwierzyli, \e uległa ona poprawie, ci zaś, którzysądzili, \e słuchali nagrania podwy\szającego samoocenę, byli przekonani,i\ to ona się poprawi.Działo się tak niezale\nie od tego, której taśmynaprawdę słuchali.Te ustalenia wyjaśniają, dlaczego nagrania z bodzcamipodprogowymi przynoszą ich producentom tak kolosalne zyski.Nawetjeśli nie przynoszą efektów, ludzie są przekonani o ich skuteczności. Gdy twierdziliśmy, \e komunikaty podprogowe nie są skuteczne, mo-głeś zauwa\yć pewien warunek: nie działają, kiedy są stosowane w \yciu656 Rozdział 15codziennym.Precyzyjnie kontrolowane badania laboratoryjne dostarczająjednak dowodu na to, \e takie efekty występują.John Bargh i Paulo Pie-tromonaco (1982) wyświetlali na ekranie monitora słowa tak szybko, \enie mogły one być świadomie odebrane przez badanych.Połowa bada-nych widziała" słowa nieprzyjazne, takie jak niegrzeczny i ubli-\ający, podczas gdy innym pokazywano słowa neutralne, np.ludziei woda.Ka\dy następnie czytał fragment tekstu o mę\czyznie imieniemDonald, zachowującym się w sposób, który mo\na było interpretowaćalbo jako wrogi, albo jako niezale\ny (np.nie godził się na oddanie krwiCzerwonemu Krzy\owi) [ Pobierz całość w formacie PDF ]