RSS


[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nawet w Panyu w Guangdongu, otoczonymsubtropikalnÄ… roÅ›linnoÅ›ciÄ…, dwie trzecie gospodarstw nie miaÅ‚oczym rozpalić ognia; w niektórych brakowaÅ‚o nawet zapaÅ‚ek.Trzeba byÅ‚o pożyczać ogieÅ„ od sÄ…siadów, a gdy już siÄ™ paliÅ‚,248 strzeżono go jak cennego towaru, bo caÅ‚e wsie cofnęły siÄ™ doepoki pierwotnego handlu wymiennego17.Drzewa wycinano także w miastach, choć z innych powo-dów.Jak widzieliÅ›my, wiele przedsiÄ™biorstw wykorzystywaÅ‚oWielki Skok do rozbudowy swoich siedzib, czÄ™sto niemajÄ…cejzwiÄ…zku z ich rzeczywistymi potrzebami.Jeden z oddziałówIzby Handlowej w Nankinie zniszczyÅ‚ sad skÅ‚adajÄ…cy siÄ™ z szeÅ›-ciu tysiÄ™cy wiÅ›ni, drzew brzoskwiniowych, granatowców i grusz.Wykarczowane pole pozostaÅ‚o puste.Podobne zniszczenia byÅ‚yw Nankinie powszechne.Jak ujawniÅ‚o dochodzenie przepro-wadzone pod koniec 1958 roku, kilkadziesiÄ…t jednostek niele-galnie Å›cięło 75 tysiÄ™cy drzew.Sprawcami w wiÄ™kszoÅ›ci byÅ‚ypotrzebujÄ…ce drewna fabryki, ale niektóre sprzedawaÅ‚y zdo-bycz na czarnym rynku, by przyniosÅ‚a tak potrzebne zyski18.Choć organizowano okresowe kampanie sadzenia drzewna ogoÅ‚oconych wiejskich terenach  jaÅ‚owe pustynie miaÅ‚yporosnąć bujnÄ… zieleniÄ…  powszechny głód, sÅ‚abe planowaniei ogólne zaÅ‚amanie siÄ™ autorytetu wÅ‚adzy z góry skazywaÅ‚y pró-by zalesiania na niepowodzenie.Dopiero co posadzone drzewanatychmiast znikaÅ‚y.PrzykÅ‚adowo w 1959 roku Pekin wysÅ‚aÅ‚tysiÄ…ce ludzi, by na 2,6 tysiÄ…ca hektarów zasadzili zieleÅ„ ochron-nÄ… wokół Zbiornika Wodnego Grobowców Ming.W niecaÅ‚yrok miejscowa komuna zniszczyÅ‚a poÅ‚owÄ™ zasadzonych roÅ›lin.W okolicach Pekinu przepadÅ‚o od jednej trzeciej do czterechpiÄ…tych drzewek zasadzonych w ramach zalesiania.Zniszczeniaw rejonach bardziej oddalonych od siedziby wÅ‚adzy musiaÅ‚y byćjeszcze wiÄ™ksze19.W Heilongjiangu, gdzie góry porasta gÄ™stylas z dziewiczymi modrzewiami, lipami i jesionem mandżur-skim, jedna trzecia sadzonek w szkółkach ginęła, ponieważ nikto nie nie dbaÅ‚20.OkoÅ‚o piÄ™tnastu tysiÄ™cy drzew zasadzonych, bystabilizowaÅ‚y brzegi zalewu przy tamie w E chengu w Hubei,nielegalnie Å›ciÄ™to.ZastÄ…piono je nowymi, ale wkopanymi bylejak, wiÄ™c wiÄ™kszość po prostu przechyliÅ‚a siÄ™ i uschÅ‚a²¹.249 Do przyczyn takiego ogoÅ‚ocenia należy dodać liczne poża-ry, wywoÅ‚ane wiÄ™kszÄ… ludzkÄ… dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… na terenach leÅ›-nych i zaÅ‚amaniem siÄ™ skutecznej gospodarki leÅ›nej.W ciÄ…gupierwszych dwóch lat Wielkiego Skoku w Hunanie ogieÅ„ stra-wiÅ‚ okoÅ‚o 56 tysiÄ™cy hektarów lasu²².Na jaÅ‚owych północnychrówninach Shaanxi i Gansu, gdzie lasów i tak byÅ‚o niewiele, nawiosnÄ™ 1962 roku w dwóch tysiÄ…cach czterystu pożarach spÅ‚o-nęło ponad 15 tysiÄ™cy hektarów²³.Pożary bywaÅ‚y przypadkowe,ale czÄ™sto lasy podpalano specjalnie, by otrzymać nawóz lubzapolować na dzikie zwierzÄ™ta.Gdy pożar postÄ™powaÅ‚ naprzód,a lasu byÅ‚o coraz mniej, Å‚atwiej byÅ‚o je zabijać.MyÅ›liwi nie co-fali siÄ™ przed polowaniem nawet na rzadkie gatunki, z którychkilku  zÅ‚otej maÅ‚pie, dzikiemu sÅ‚oniowi i sobolowi  groziÅ‚ocaÅ‚kowite wytÄ™pienie24.Stosowano także wypalanie, by oczyÅ›cić teren pod uprawyzbóż, choć najczęściej dotyczyÅ‚o to terenów pastwiskowych.W innych rejonach powierzchnia ziem uprawnych raczej siÄ™kurczyÅ‚a, ponieważ kolektywizacja miaÅ‚a przynieść tak nie-zwykÅ‚y, skokowy wzrost produktywnoÅ›ci, że można byÅ‚o po-rzucić jednÄ… trzeciÄ… areaÅ‚u.Na przykÅ‚ad w  korytarzu Gansui na równinach Ningxia pszenicÄ… ozimÄ… obsiano step, co przy-spieszyÅ‚o pustynnienie.Jednym z przykÅ‚adów z Ningxia możebyć powiat Yanchi, gdzie podczas Wielkiego Skoku podwojo-no areaÅ‚ uprawny do pięćdziesiÄ™ciu tysiÄ™cy hektarów, koszÄ…ctrawy na wyżynach i przeganiajÄ…c owce na pastwiska górskie;w efekcie powiat musiaÅ‚ sobie teraz radzić z piaskami.Dalejna zachód, w jaÅ‚owej Kotlinie Cajdamskiej, ponurym obszarzeupstrzonym sÅ‚onymi bagnami i otoczonym górami tak zim-nymi, że niewiele na nich rosÅ‚o, komuny zniszczyÅ‚y sto tysiÄ™-cy hektarów zaroÅ›li i roÅ›linnoÅ›ci pustynnej, by uzdatnić terenpod uprawÄ™ zbóż.Kilka kolektywnych gospodarstw musiaÅ‚osiÄ™ jednak przenieść gdzie indziej, ponieważ groziÅ‚o im zasy-panie piaskiem25.250 Trudno ocenić, ile hektarów lasu zniszczono podczas klÄ™skigÅ‚odu26.W niektórych powiatach prowincji Liaoning destrukcjaobjęła nawet do siedemdziesiÄ™ciu procent ochronnych pasówlasu.We wschodnim Henanie przepadÅ‚o osiemdziesiÄ…t procentwszystkich lasów osÅ‚onowych; w Kaifengu zginęły one caÅ‚kowi-cie i okoÅ‚o 27 tysiÄ™cy hektarów zamieniÅ‚o siÄ™ w pustyniÄ™27.NacaÅ‚ym gigantycznym obszarze północno-zachodnich Chin  odSinciangu po Shanxi  Å›ciÄ™to jednÄ… piÄ…tÄ… drzew28.W HunanieofiarÄ… wyrÄ™bu padÅ‚a poÅ‚owa wszystkich lasów29, a w Guang-dongu  niemal jedna trzecia30.Yu Xiguang, historyk wielkiegogÅ‚odu, twierdzi, że spalono osiemdziesiÄ…t procent zalesionejpowierzchni, choć niewykluczone, że ta ocena jest zawyżona³¹.Zniszczenia nie wszÄ™dzie byÅ‚y takie same, a nawet archiwalnestatystyki podajÄ… raczej polityczne artefakty niż obiektywnyobraz rzeczywistoÅ›ci.Pewne jest to, że nigdy przedtem tak bar-dzo różnorodne skupiska roÅ›linnoÅ›ci, od zaroÅ›li bambusowychna poÅ‚udniu po wysokogórskie Å‚Ä…ki i skupiska jodeÅ‚ i sosen napółnocy, nie ucierpiaÅ‚y do takiego stopnia w wyniku dÅ‚ugotrwa-Å‚ego i potężnego ataku."Na poczÄ…tku lata 1959 roku niebo nad Hebei zaciÄ…gnęło siÄ™ciemnymi chmurami, rozpÄ™taÅ‚a siÄ™ burza i lunÄ…Å‚ deszcz.Ule-wa trwaÅ‚a dÅ‚ugo; systemy kanalizacyjne zatkaÅ‚y siÄ™ muÅ‚em,ekskrementami i liśćmi, kanaÅ‚y melioracyjne siÄ™ zapadÅ‚y, ulicezmieniÅ‚y w rzeki, a region na północ od stolicy dotknęła powódz.Monsun rozpuÅ›ciÅ‚ lepianki i zniszczyÅ‚ pola, albo je zalewajÄ…c,albo spÅ‚ukujÄ…c górnÄ… warstwÄ™ gleby.Ulice pokrywaÅ‚ muÅ‚, przej-Å›cie utrudniaÅ‚y naniesione przez powódz szczÄ…tki przedmiotów.Straty dotknęły jednÄ… trzeciÄ… rolników w Tongzhou, ponieważich domy zostaÅ‚y zburzone, uprawy poniszczone, a zwierzÄ™tasiÄ™ utopiÅ‚y³².Tego lata kraj nawiedziÅ‚y także inne katastrofy:w Guangdongu spadÅ‚y wielkie deszcze, wybrzeże ciÄ…gnÄ…ce siÄ™251 dalej na północ atakowaÅ‚y tajfuny.Ekstremalne zjawiska po-godowe miaÅ‚y nieprzewidziane konsekwencje; w Hubei doszÅ‚odo najgorszej od kilkudziesiÄ™ciu lat suszy³³ [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • wblaskucienia.xlx.pl