[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Miscenda tamen ista et alternanda sunt, solitudo et frequentia: illa nobis faciethominum desiderium, haec nostri, et erit altera alterius remedium; odium turbae sanabit soli-tudo, taedium solitudinis turba.17 " 10 11Non potest grande aliquid et super ceteros loqui nisi mota mens.Cum vulgaria et solitacontempsit instinctuque sacro surrexit excelsior, tunc demum aliquid cecinit grandius oremortali.Non potest sublime quidquam et in arduo positum contingere, quam diu apud se est:desciscat oportet a solito et efferatur et mordeat frenos et rectorem rapiat suum eoque ferat,quo per se timuisset escendere.62 O spokoju ducha1 " 11Kiedy coś wzburzy moją duszę nienawykłą do wstrząsów, kiedy dotknie mnie albo jakaśniegodziwość, jak bywa często w życiu każdego człowieka, albo spotka mnie jakieś niewiel-kie niepowodzenie, albo inne kłopoty małej wagi, wymagające jednak wiele czasu, chronięsię w swojej przystani spokoju, i podobnie jak utrudzone zwierzęta, spiesznym krokiem podą-żam do domu.Postanawiam zamknąć swe życie wśród własnych ścian: niech mi nikt niekradnie ani jednego dnia, gdyż nie powetuje mi niczym tak wielkiej straty.Niech moja duszazajmie się tylko sobą, niech troszczy się tylko o siebie, niech nie czyni niczego, co nie należydo niej, niczego na poklask.Ukochajmy więc spokój, z dala od trosk prywatnych i publicz-nych .1 " 16Myślę, że wielu ludzi osiągnęłoby mądrość, gdyby nie sądzili, że już ją osiągnęli, gdybynie ukrywali pewnych cech swego charakteru, a innych nie pomijali, przymykając oczy.Niema bowiem podstawy, abyś sądził, że bardziej zgubne jest dla nas cudze pochlebstwo niż na-sze własne.Któż ma odwagę powiedzieć prawdę samemu sobie? Kto, otoczony tłumem wiel-bicieli i adoratorów, najbardziej ze wszystkich nie schlebia jednak sam sobie?2 " 15.Powinniśmy być świadomi, że powodem naszych kłopotów nie jest miejsce naszego po-bytu, lecz my sami: jesteśmy bowiem zbyt słabi, aby cokolwiek ścierpieć, nie umiemy przezdłuższy czas znieść ani trudu, ani rozkoszy, ani siebie samych, ani w ogóle żadnej rzeczy.3 " 6 7Nawet najbardziej zapoznana cnota nie może się nigdy całkowicie utaić, ale daje znak osobie: każdy, kto będzie na to zasługiwał, wytropi ją po jej śladach.Lecz jeśli wyrzekniemysię wszelkiego współżycia z ludzmi, jeśli odizolujemy się od całej ludzkości i będziemy żylipochłonięci wyłącznie sobą, temu naszemu osamotnieniu, w którym nie ma miejsca na jakie-kolwiek dążenia, towarzyszył będzie brak wszelkich motywów działania.3 " 8Często starzec pochylony wiekiem nie ma innego dowodu na to, że żył tak długo, jak tylkoliczbę przeżytych lat.4 " 5Nawet jeśli inni zajmą miejsce w pierwszej linii, a ciebie los rzuci między żołnierzy trze-ciego szeregu, walcz także stamtąd głosem, zachętą, przykładem, odwagą.63 4 " 8Ilekroć przypadkowe przeszkody lub sytuacje polityczne powstrzymują nas od aktywnegożycia, najlepiej jest przepłacać działanie bezczynnością.Nigdy bowiem stosunki nie są aż takbeznadziejne, żeby nie było okazji do żadnej uczciwej działalności.5 " 3 4Dowiedz się, że nawet w państwie znękanym nieszczęściami mądry człowiek znajdujeokazję do wybicia się, a w państwie kwitnącym i szczęśliwym może panoszyć się swawola,zawiść i inne tysięczne występki wynikające z gnuśności A więc stosownie do tego, jak poto-czy się życie polityczne i na co pozwoli Los, albo rozwiniemy swoją aktywność, albo ją ogra-niczymy, lecz w każdym razie będziemy działali i nie popadniemy w odrętwienie spętanistrachem.Ten okaże się prawdziwym mężczyzną, kto wobec zagrażających zewsząd niebez-pieczeństw, wśród szczęku oręża i kajdan nigdy nie narazi na szwank ani nie ukryje swojegomęstwa.Ukrywać się bowiem to nie znaczy ocalić się.5 " 5Najgorszym z nieszczęść jest opuścić szeregi żywych jeszcze przed śmiercią.Ale jeśliprzypadkiem natrafisz na okres mniej korzystny dla działalności publicznej, staraj się więcejczasu poświęcać na wypoczynek i zajęcia literackie, podobnie jak w trakcie niebezpiecznejżeglugi musisz od czasu do czasu zawijać do portu, i nie czekaj aż sprawy pozwolą ci odejść,lecz sam uwalniaj się od nich.6 " 2Natury zuchwałe i niepohamowane niech wystrzegają się podniet do zgubnej swawoli.6 " 3Musimy poddawać ocenie nasze projekty i przymierzać siły do tego, co mamy zamiarpodjąć.Zawsze bowiem wykonawca winien górować siłą nad swoim dziełem: ten, kto dzwiganadmierne ciężary, zostanie nieuchronnie przygnieciony przez nie.Bywają zresztą przedsię-wzięcia nie tyle wielkie, co brzemienne mnogością innych zajęć: i należy uciekać od spraw, zktórych wynikają nowe i wielorakie zadania, ani nie trzeba zabierać się do takich, z którychnie można się swobodnie wycofać.Przykładaj rękę do rzeczy, które możesz doprowadzić dokońca albo których ukończenia możesz oczekiwać.I zostaw takie, które w wykonaniu nazbytsię rozrastają ani nie ustają tam, gdzie postanowiłeś.7 " 4Najlepszy ten, kto najmniej zły!7 " 6Szczególnie należy unikać melancholików i malkontentów, którzy znajdują przyjemność wnarzekaniu z każdego powodu.Choćby się było pewnym lojalności i życzliwości takiegoczłowieka, to jednak wzburzony i stale rozżalony na wszystko towarzysz jest wrogiem nasze-go spokoju.64 8 " 1 2Jeśli porównasz takie nasze udręki, jak śmierć, choroby, obawy, tęsknoty, koniecznośćznoszenia bólów i trudów, z nieszczęściami, jakich przysparzają nam pieniądze, to te drugiewielce przeważą.Pomyślmy więc, o ile lżejszym zmartwieniem jest nie mieć pieniędzy nizlije stracić, a zrozumiemy, że im mniej ma do stracenia ubóstwo, tym mniej przynosi cierpie-nia.Mylisz się bowiem, jeżeli sądzisz, że bogacze dzielniej znoszą straty: rana sprawia jedna-kowy ból bardzo wielkim i bardzo małym ciałom.8 " 9Najlepsza jest taka miara majątku, żeby ani nie popaść w ubóstwo, ani od ubóstwa nie być daleko.9 " 3Nigdy nie da się na tyle odeprzeć tak różnorodnych i niesprawiedliwych zrządzeń przy-padku, aby nie uderzało wiele burz w rozpinających ogromne żagle.Należy ukryć swe dobraw ciasnym schronieniu, aby pociski trafiały w próżnię.10 " 2Natura, wiedząca, że rodzimy się, aby znosić udręki, niczym nie zasługuje bardziej na na-szą wdzięczność niżeli tym, że jako ulgę w cierpieniach wynalazła przyzwyczajenie, które nasprędko oswaja z największymi nieszczęściami.10 " 4Całe życie jest niewolą.Należy więc pogodzić się z losem, jak najmniej ubolewać nad nimi chwytać każdą korzyść, jaka z nim się łączy [ Pobierz całość w formacie PDF ]