[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zledztwo w sprawie zabójstwaBezpoÅ›rednio po zamachu podejrzenia skierowano w stronÄ™ endecji.Kilka miesiÄ™cy wczeÅ›niejpowstaÅ‚ Obóz Narodowo-Radykalny, skupiajÄ…cy mÅ‚odych, najbardziej aktywnych dziaÅ‚aczy prawicy.Przypisywano im szereg napadów na lokale PPS i Bundu, próby fizycznej eliminacji dziaÅ‚aczysocjalistycznych.WÅ‚adze nie pozostawaÅ‚y bierne, zastosowaÅ‚y represje, a na dwa dni przedzamachem zamknęły drukarniÄ™, w której odbijano organ ONR SztafetÄ™.DecyzjÄ™ podjęłoMinisterstwo Spraw WewnÄ™trznych, a szefem resortu byÅ‚ wÅ‚aÅ›nie BronisÅ‚aw Pieracki. W dniu zamachu wspominaÅ‚ prokurator WÅ‚adysÅ‚aw %7Å‚eleÅ„ski niedÅ‚ugo przed zakoÅ„czeniemurzÄ™dowania telefonowaÅ‚ przywódca ONR, Jan Mosdorf, do sekretarza ministra Pierackiego,nalegajÄ…c na przyjÄ™cie w tej sprawie [zamkniÄ™cia drukarni S.K.].Minister zajÄ™ty byÅ‚ odbywajÄ…cymsiÄ™ wÅ‚aÅ›nie zjazdem wojewodów i sekretarz Stawicki oÅ›wiadczyÅ‚, że widzenie może nastÄ…pićnajwczeÅ›niej w poniedziaÅ‚ek.Na to Mosdorf odpowiedziaÅ‚, że »to już bÄ™dzie za pózno« i z audiencjizrezygnowaÅ‚.Po zamachu na Pierackiego sÅ‚owa Mosdorfa nabraÅ‚y szczególnego znaczenia, a wszyscy pamiÄ™talizabójstwo Narutowicza osiem lat wczeÅ›niej.Przywódca ONR myÅ›laÅ‚ o niedotrzymaniu terminu ukazania siÄ™ kolejnego numeru Sztafety , aleto nie miaÅ‚o już wiÄ™kszego znaczenia.Opinia publiczna jednoznacznie oskarżaÅ‚a prawicÄ™ o zbrodniÄ™,zdemolowano redakcjÄ™ i drukarniÄ™ endeckiej Gazety Warszawskiej.WÅ‚adze nie pozostawaÅ‚y wtyle kilkadziesiÄ…t godzin po zamachu dokonano masowych aresztowaÅ„ dziaÅ‚aczy prawicy.I chociażniebawem Å›ledztwo skierowano w stronÄ™ nacjonalistów ukraiÅ„skich, to wykorzystano okazjÄ™, abyrozprawić siÄ™ z ONR.Nie wszyscy jednak liderzy sanacji uważali, że utworzenie obozów odosobnienia jest dobrymrozwiÄ…zaniem.Kazimierz Zwitalski zanotowaÅ‚ 2 lipca w swoim diariuszu: Istnienie obozów izolacyjnych nie jest rzeczÄ… niezbÄ™dnÄ…, a wpakowanie do nich kilkudziesiÄ™ciuzapamiÄ™taÅ‚ych endeków najprawdopodobniej nie potrafi ich w ciÄ…gu piÄ™ciu szeÅ›ciu miesiÄ™cyzÅ‚amać, a tylko bardziej może pod wzglÄ™dem charakteru wzmocnić.Negatywnie wypowiadaÅ‚ siÄ™ również WacÅ‚aw JÄ™drzejewicz, zwracajÄ…c uwagÄ™, że KozÅ‚owskiprzedstawiÅ‚ zgodÄ™ MarszaÅ‚ka PiÅ‚sudskiego na utworzenie obozu odosobnienia , lecz niepoinformowaÅ‚ nas, że PiÅ‚sudski zgodziÅ‚ siÄ™ na utworzenie takiego obozu na okres jednego roku.Kiedy MoÅ›cicki podpisywaÅ‚ dekret, wiadomo już byÅ‚o, że Pierackiego zamordowali czÅ‚onkowieOrganizacji UkraiÅ„skich Nacjonalistów (OUN).Nie byÅ‚ to pierwszy akt terroru ze strony ukraiÅ„skichbojowników, antagonizm polsko-ukraiÅ„ski miaÅ‚ już w Drugiej Rzeczypospolitej swojÄ… tragicznÄ…tradycjÄ™.PodziaÅ‚ Ukrainy pomiÄ™dzy PolskÄ™ i ZSRR spowodowaÅ‚ gwaÅ‚towny opór miejscowychnacjonalistów, poczÄ…tkowo współpracujÄ…cych z Sowietami.Czerwoni partyzanci paraliżowali życiegospodarcze i kulturalne, mordowali polskich nauczycieli, policjantów i urzÄ™dników.Napadano naurzÄ™dy pocztowe i banki, mnożyÅ‚y siÄ™ akty sabotażu.TerroryÅ›ci znajdowali poparcie wÅ›ródukraiÅ„skich chÅ‚opów; organizowano strajki rolne, podpalano szlacheckie dwory, niszczono trakcjÄ™kolejowÄ… i sÅ‚upy telegraficzne.DominowaÅ‚o hasÅ‚o Lachy za San po latach wykorzystywane przezUPA.Terror nie ograniczaÅ‚ siÄ™ do Polaków, ofiarami padali również lojalni obywatele narodowoÅ›ciukraiÅ„skiej.W 1924 roku wÅ‚adze polskie powoÅ‚aÅ‚y Korpus Ochrony Pogranicza, którego oddziaÅ‚y opanowaÅ‚ysytuacjÄ™.Metody stosowane na Kresach odbiegaÅ‚y jednak od norm cywilizowanego Å›wiata krwawopacyfikowano ukraiÅ„skie wsie i osiedla.Na zbrodnie i rabunki odpowiadano terrorem.Z rozmysÅ‚emniszczono miejscowe Å›wietlice i biblioteki, usuwajÄ…c Å›lady ukraiÅ„skiej kultury.Podejrzani osprzyjanie nacjonalistom lÄ…dowali w wiÄ™zieniach, wobec pozostaÅ‚ych stosowano przemoc fizycznÄ…poÅ‚Ä…czonÄ… z rabunkiem mienia.Województwa wschodnie (a szczególnie woÅ‚yÅ„skie) spÅ‚ywaÅ‚y krwiÄ…polskÄ… i ukraiÅ„skÄ…, rosÅ‚a wzajemna nienawiść.W ramach repolonizacji Kresów ograniczano liczbÄ™ ukraiÅ„skich szkół podstawowych, tworzonoplacówki dwujÄ™zyczne, uniemożliwiono powstanie ukraiÅ„skiego uniwersytetu we Lwowie.UkraiÅ„ców polonizowano lub zmuszano do emigracji (najczęściej do Kanandy i USA), zapewnepotomkami takich emigrantów byli bohaterowie sÅ‚ynnego filmu Aowca jeleni.W sprawie wydarzeÅ„ na Kresach wypowiedziaÅ‚a siÄ™ nawet Liga Narodów.Jej przedstawicieleuznali racje rzÄ…du polskiego, przyznajÄ…c, że wÅ‚adze w Warszawie majÄ… prawo chronić lojalnychobywateli i dbać o przestrzeganie prawa.UkraiÅ„cy nie pozostawali bierni.CzÅ‚onkowie powstaÅ‚ej w 1929 roku Organizacji UkraiÅ„skichNacjonalistów (OUN) deklarowali walkÄ™ o niepodzielnÄ… i niepodlegÅ‚Ä… UkrainÄ™ od Donu aż pozachodniÄ… MaÅ‚opolskÄ™.Jej liderzy za przeciwników uważali PolskÄ™ i ZSRR, naturalnym sojusznikiembyli Niemcy, wzglÄ™dnie bezpiecznie czuli siÄ™ również na terytorium CzechosÅ‚owacji.PodstawowÄ…metodÄ… dziaÅ‚ania byÅ‚ terror i bojownicy OUN nie tracili czasu.Dokonali szeregu zamachów, a ichnajsÅ‚awniejszÄ… ofiarÄ… byÅ‚ naczelnik w MSZ Tadeusz Hołówko, zamordowany w 1931 roku wTruskawcu.Trzy lata pózniej podpisano polsko-niemiecki pakt o nieagresji i OUN straciÅ‚ naturalnegosojusznika.WÅ‚adze polskie nie potrafiÅ‚y jednak wykorzystać zmiany sytuacji politycznej, informacjeotrzymywane od Niemców traktowano wyjÄ…tkowo nieufnie.ByÅ‚a w tym pewna logika, pakt polsko-niemiecki uważano za małżeÅ„stwo z rozsÄ…dku , a takie zwiÄ…zki z reguÅ‚y wymagajÄ… dystansu wewzajemnych kontaktach.W kieszeni pÅ‚aszcza zabójcy Pierackiego znaleziono kokardkÄ™ w barwach niebiesko-żółtych orazspinkÄ™ ze szkieÅ‚kiem w identycznych kolorach.Podejrzewano wprawdzie próbÄ™ skierowaniaÅ›ledztwa na faÅ‚szywe tory, ale oglÄ™dziny niezdetonowanej bomby rozwiaÅ‚y wszelkie wÄ…tpliwoÅ›ci.Bez problemu ustalono, że konstruktorem Å‚adunku byÅ‚ JarosÅ‚aw Karpyniec, studiujÄ…cy w Krakowiepirotechnik OUN, od dawna inwigilowany przez polskie sÅ‚użby.Ostatecznym dowodem okazaÅ‚ siÄ™ fakt, że ministra zastrzelono z tej samej broni, której użyto weLwowie kilka tygodni wczeÅ›niej, przy zabójstwie Jakuba BaczyÅ„skiego.A tej zbrodni bez wÄ…tpieniadokonali ukraiÅ„scy nacjonaliÅ›ci, uznajÄ…c BaczyÅ„skiego za konfidenta policji.JesieniÄ… OUN zresztÄ…oficjalnie przyznaÅ‚a siÄ™ do zabójstwa Pierackiego kata narodu ukraiÅ„skiego. 15 czerwca bojowiec UWO [UkraiÅ„ska Organizacja Wojskowa, bojowe skrzydÅ‚o OUN S.K.]zabiÅ‚ w Warszawie Ministra Spraw WewnÄ™trznych polskiego RzÄ…du Okupacyjnego na ZiemiachUkrainy Zachodniej Pierackiego.Czyn bojowca, uderzajÄ…c w lackiego ministra Pierackiego, jakojednego z twórców, realizatorów i przedstawicieli okupacyjnego lackiego panowania na ZiemiachUkrainy Zachodniej, uderzyÅ‚ tym samym w system gnÄ™bicielskiego panowania Lachów nad narodemukraiÅ„skim Ziemi Zachodniej Ukrainy.Zamach jednak nie zakoÅ„czyÅ‚by siÄ™ sukcesem, gdyby nie poważne zaniedbania polskich sÅ‚użb.Kilka tygodni przed zbrodniÄ… na Foksal w rÄ™ce czechosÅ‚owackiej policji dostaÅ‚o siÄ™ archiwum OUN(tzw.archiwum Senyka).Dokumenty przekazano do Warszawy, jednak polskie wÅ‚adze zlekceważyÅ‚yzdobycz.Dokumenty wÄ™drowaÅ‚y po prywatnych [!!!] mieszkaniach urzÄ™dników, którzy usiÅ‚owali jezbadać po godzinach pracy. Takiej ogromnej iloÅ›ci dokumentów pisaÅ‚ WÅ‚adysÅ‚aw Wyborski bardzo wielezaszyfrowanych, z różnymi pseudonimami, zmienianymi przez poszczególne osoby [& ] dość czÄ™sto,nie sposób byÅ‚o rozgryzać w biurze w godzinach urzÄ™dowych, tylko wieczorami i nocami w domu i toza wiedzÄ… i aprobatÄ… ministra [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]