[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nazwali go Partenopajosem, czyli "synemprzebitego dziewictwa", jako \e Atalanta udawała, i\ nadal jest dziewicą.5e.Kiedy Telefos osiągnął wiek męski, udał się do Delf, by się dowiedzieć,kim są jego rodzice.Wyrocznia odpowiedziała: "Wyrusz na morze i odszukajkróla Teutrasa Myzyjezyka.'' W Myzji zastał Auge, obecnie \onę Teutrasa, onazaś powiedziała mu, \e jest jego matką, a ojcem jego jest Herakles.Uwierzyłjej bez trudu, \adna bowiem dotąd kobieta nie urodziła Heraklesowi tak podobnego doń syna.Teutras o\enił wów zas Telefosa ze swą córką Argiopei mianował swym następcą.6f.Inni znowu twierdzą, \e Telefos po zabiciu swych wujów, Hippotoosai Nereusa, stracił mowę i niemy udał się na poszukiwanie swojej matki."Milezenie Telefosa" stało się przysłowiowe, ale towarzyszył mu Partenopa-jos, który za niegn mówił' Tak się zło\yło, \e odławinny Argonauta Idas, synAfareusa, miał właśnie zagarnąć tron myzyjski; zrozpaczony Teutras obiecał,\e odda tron Telefosowi wraz ze swą przybraną córką, jeśli tylko Idas zostanieodparty.Wówezas Telefos przy pomocy Partenopajosa pobił Idasa w jednejtylko bitwie.Przybraną córką Teutrasa była Auge, która nie rozpoznałaTelefosa, a on te\ nie wiedział, \e to jego matka.Wierna pamięci Heraklesa,w noc poślubną zabrała do ło\nicy miecz i zabiłaby Telefosa, gdyby bogowienie zesłali wielkiego wę\a, którv ich rozdzielił.Auge przera\ona rzuciła mieczi wyznała, \e miała mordereze zamiary.Następnie wezwała Heraklesa,a Telefos, który był ju\ o krok od matkobójstwa, zawołał w natehnieniu:, ,Matko! Matko! " Płacząc padli sobie w ramiona i następnego dnia z błogosła-wieństwem Teutrasa wrócili do swego kraju ojezystego.Grób Auge pokazująw Pergamosie w pobli\u rze#i Kaikos.Mieszkańcy Pergamosu uwa\ają się za30# Mity gredcie466 141.f-141.iemigrantów z Arkadii, którzy wraz z Telefosem przybyli do Azji, i składają muofiary nale\ne herosowi.sg.Inni jeszcze opowiadają, \e Telefos poślubił Astyoche albo Laodike,córkę Priama Trojańczyka.Inni znowu, \e Herakles przespał się z Augew Troi, kiedy udał się tam po nieśmiertelne konie Laomedonta.Wreszcie sątacy, którzy utrzymują, \e Aleus zamknął Auge i jej dziecko w skrzyni, którąpuścił na fale.Pod ćzujną opieką Ateny skrzynia popłynęła do Azji Mniejszeji została wyrzucona na brzeg u ujścia rzeki Kaikos, gdzie król Teutras poślubiłAuge i adoptował Telefosa.9h.Król Teutras polując na górze Teutras ścigał pewnego razu olbrz#miegodzika, który skrył się w świątyni Artemidy Ortozyjskiej.Miał ju\ wedrzeć siędo wnętrza, gdy dzik zawołał: "Oszczędz mnie, panie! Jestem wychowankiembogini! " Teutras nie zwa\ając na te słowa zabił dzika obra\ając w ten sposóbtak głęboko Artemidę, \e wskrzesiła dzika, ukarała Teutrasa trądem i pognałago, opętanego szałem, po szczytach górskich.Ale matka jego, Leukippe,pośpieszyła do lasu, zabierając ze sobą wieszćzka Poliejdosa, i przebłagałaArtemidę szczodrymi ofiarami.Teutrasa wyleczono z trądu za pomocą kamie-nia Antipatesa, który dotąd mo\na znalezć w wielkich ilościach na szczyciegóry Teutras, po czym Leuk#ppe #vystawiła ołtarz Artemidzie Ortozyjskieji kazała sporządzić ze złota dzika o głowie człowieka; poszukujący azyluukrywają się w świątyni wołając: "Oszczędz mnie!"i.Będąc w Arkadii wybrał się Herakles na górę Ostrakinę, gdzie uwiódłFialo, córkę herosa Alkimedonta.Kiedy urodziła syna imieniem Ajchmago-ras, Alkimedont wyrzucił ich oboje ze swej jaskini, by umarli z głoduw górach.Ajchmagoras płakał \ałośnie, a \yczliwa sójka poleciała szukaćHeraklesa naśladując głos dziecka i w ten sposób przyprowadziła go dodrzewa, pod którym siedziała Fialo z zakneblowanymi ustami i związanaprzez swego okrutnego ojca.Herakles uratował matkę i dziecko, a syn wyrósłna dorodnego mę\czyznę.Odtąd pobliski strumień na cześć sójki nazywanoKissa.l'1.Apollodoros, III.9.1; Pauzaniasz, VIII.4.5-6 i 47.2.2.Alkidamas, Odyseusz, 14-16; Diodor z Sycylii, IV.33; Apollodoros,11.7.4; Pauza-niasz, VII1.4.6 i 47.3.3.Diodor z Sycylu, loc.cit.; Apollodoros,11.7.8; Pauzaniasz, VIII.48.5.4.Kallimach, Hymn do Delos, 70; Diodorz Sycylii, loc.cit.; Apollodoros, I.7.4 i 111.9.1.5.Pauzaniasz, V111.54.5; Apollodoros, III.9.1; Diodor z Sycylu, IV.33; Hyginus, Fabu-lae, 99.6.Pauzaniasz, X.28.4; Alkidamas, Odyseusz, 14-16; Apollodoros, loc.cit.; Diodorz Sycylii, loc.cit.7.Hyginus, Fabulae, 244; Arystoteles, Poetyka, 24.1460a; Aleksis cyt.przez Atenajo-sa, X.18.421d; Amfis cyt.przez Atenajosa, VI.5.224d. 8.Pauzaniasz,1.4.6; V.13.2 i VIII.4.6.9.Hyginus, Fabulae, 101; Diktys Kreteńczyk, II.5; Hezjod, Papirus z Oxyrhynchos,141.1-142.a 4671359, Fragment, I; Hekatajos cyt.przez Pauzaniasza, VIII.4.6; Eurypides cyt.przezStrabona, XIII.1.69.10.Plutarch, O rzekach,21.11.Pauzaniasz, VIl1.12.2.l.Ao\e Ateny w Tegei i rzekome zgwałcenie kapłanki Auge przez Heraklesa pozwalająuto\samić tę właśnie Atenę z Neith wzgłędnie z Anathą, orgiastyczną boginią księ\yca, którejkapłanki co roku zawierały mał\eństwo z świętym króIem w celu zapewnienia dobrych zbiorów.Prze\ytki tego zwyczaju przetrwały w świątyni Heraklesa w Rzymie, gdzie oblubienica jegonazywała się Akka - odpowiednik peIoponezyjskiej Białej Bogini Akko - i w JerozoIimie, gdzieprzed reformami religijnymi okresu niewoli babilońskiej obchodzono, jak się zdaje, doroczneświęte mał\eństwa arcykapłana, przedstawiciela Jehowy, z boginią Anatha.Profesor RaphaelPatai w swej pracy Man and Temple (Londyn,1947, s.88-94) podsumowuje dowody świadcząceo istnieniu podobnego mał\eństwa w Jerozolimie.Boskie dzieci zrodzone z tego rodzajuzwiązków stawały się duchami zbo\a nadchodzącego roku; dlatego te\ Atena Alea, bogini zbo\a,była patronką młynów.Liczni synowie, których Herakles spłodził z nimfami, dowodzą rozpo-wszechnienia tej teorii religijnej.Heraklesowi przypisują tyIko jedną nienormalną córkę,Makarię ("błogosławioną").Mit o Auge miał równie\ tłumaczyć emigrację Arkadyjczyków do Myzji, prawdopodobnie podnaciskiem Achajów, a tak\e tegejskie uroczystości ku czci noworocznego boga jako jelonka,które, jak wynikałoby z fragmentu Hezjoda, miały swój odpowiednik w Troadzie.2.Dopłynięcie Auge i jej syna do rzeki Kaikos - scena ta jest przedstawiona ńa ołtarzuw Pergamonie i na monetach pergamejskich - oznacza jedynie, \e kult Auge i Telefosa zostałprzywieziony do Myzji przez kolonistów tegejskich i \e Auge, bogini księ\yca, miała przybywaćna uroczystości noworoczne w swej łodzi-nowiu.Przemiana Ateny z orgiastycznej oblubienicyw cnotliwą dziewicę-wojownika powikłała opowieść.W niektórych wersjach Teutras zostajemał\onkiem Auge, w innych nabo\nie ją adoptuje.Wersja Hyginusa wzorowana jest na jakimśpóznym dramacie opartym na wizji dosyć arbitralnej.3.Mit o złotym dziku odnosi się częściowo do łeczniczych właściwości kamienia Antipatesa nagórze Teutras, częściowo zaś być mo\e do myzyjskiego zwyczaju mszczenia śmierci Adonisa,którego zabił Apolło w postaci dzika [ Pobierz całość w formacie PDF ]