[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.39) a.*odkrycie Ameryki Kolumbab.*odkrycie Kolumba Amerykic.*Kolumba odkrycie Amerykiint. odkrycie Ameryki przez KolumbaWillim (2000a) argumentuje, że dopeÅ‚niacz może być w strukturze imiennejprzypisywany w dwóch pozycjach: jedna z nich znajudje siÄ™ w bezpoÅ›rednimsÄ…siedztwie frazy NP, drugÄ… zaÅ› jest specyfikator caÅ‚ej frazy DP.Dlatego brakpoziomu DP ogranicza zdaniem Willim (2000a) liczbÄ™ wyrażeÅ„ dopeÅ‚niaczowychprzyÅ‚Ä…czanych do rzeczownika głównego do jednego.Engelhardt i Trugman (1998)dostrzegajÄ… podobne ograniczenie w jÄ™zyku rosyjskim, stwierdzajÄ… jednak, żedotyczy ono wyÅ‚Ä…cznie wyrażeÅ„ imiennych zbudowanych wokół nadrzÄ™dnikaodczasownikowego.Ilustruje to nastepujÄ…ce zestawienie przykÅ‚adów:(2.40) a.analiz poèmy Puakina literaturoveda (ros.)analiza wiersza Puszkina literaturoznawcy analiza wiersza Puszkina dokonana przez literaturoznawcÄ™b.*analizirovanie poèmy Puakina literaturoveda (ros.)analizowanie wiersza Puszkina literaturoznawcyint. analizowanie wiersza Puszkina przez literaturoznawcÄ™Wydaje siÄ™, że powyższy kontrast nie wystÄ™puje w polszczyznie zarówno frazytakie jak (2.40a), jak i ich gerundialne odpowiedniki typu (2.40b) sÄ… co najmniejniejednoznaczne pod wzglÄ™dem gramatycznoÅ›ci, a przez wielu użytkownikówpolszczyzny byÅ‚yby po prostu uznane za nieakceptowalne:66Hipoteza frazy przedimkowej a jÄ™zyki bezrodzajnikowe(2.41) a.?*opis wsi polskiej Mickiewiczaint. opis wsi polskiej pióra Mickiewiczab.?*opisywanie wsi polskiej Mickiewiczaint. opisywanie wsi polskiej przez MickiewiczaKwestia statusu gramatycznego przykÅ‚adów takich jak (2.40a) jest zdaniemEngelhardt i Trugman (1998) istotnym argumentem za wprowadzeniem do opisuskÅ‚adni jÄ™zyka rosyjskiego poziomu DP.NadrzÄ™dnik D° miaÅ‚by być podobnie jaku Willim (2000a) jednym z dwóch zródeÅ‚ dopeÅ‚niacza w ramach grupy imiennej(drugim jest sam rzeczownik).Brak poziomu DP wykluczaÅ‚by zatem struktury takiejak (2.40b).Należy zauważyć, że analizy Willim (2000a) oraz Engelhardt i Trugman(1998) wzbudzajÄ… wiele wÄ…tpliwoÅ›ci.Po pierwsze, konstrukcje imiennew polszczyznie i jÄ™zyku rosyjskim nie wydajÄ… siÄ™ na tyle odmienne, by zasadne byÅ‚oopisywanie ich za pomocÄ… zupeÅ‚nie różnych strukturyzacji podstawowego szkieletufunkcyjnego.Ocena przydatnoÅ›ci modelu przedimkowego nie powinna siÄ™ przy tymopierać na danych tak wÄ…tpliwych, jak pokazane w punkcie (2.41).Warto w tymkontekÅ›cie zwrócić też uwagÄ™ na wyrażenia dopeÅ‚niaczowe w jÄ™zykach baÅ‚tyckich.Litewskie i Å‚otewskie konstrukcje imienne sÄ… pod wieloma wzglÄ™dami bardzozbliżone do analogicznych struktur sÅ‚owiaÅ„skich.Brak rodzajników,przymiotnikowy charakter elementów wskazujÄ…cych, możliwoÅ›ci ekstrakcji to tylkoniektóre z cech, które powinny w myÅ›l argumentacji prezentowanej przezBoakovicia (2005) i Willim (2000a) przemawiać za niestosowaniem w opisachjÄ™zyków baÅ‚tyckich modelu DP.LitewskÄ… i Å‚otewskÄ… skÅ‚adniÄ™ imiennÄ… odróżniajednak od polszczyzny i innych jÄ™zyków sÅ‚owiaÅ„skich o wiele czÄ™stsze wystÄ™powaniekonstrukcji dopeÅ‚niaczowych.Wyrażenia, w których do rzeczownika głównegodoÅ‚Ä…cza siÄ™ wiÄ™cej niż jednÄ… frazÄ™ w dopeÅ‚niaczu, nie należą tam żadnÄ… miarÄ… dorzadkoÅ›ci (por.m.in.Rutkowski (2007c)):67Hipoteza frazy przedimkowej a jÄ™zyki bezrodzajnikowe(2.42) a.van Gogo nuostabus Rembranto portretas (lit.)van Gogha wspaniaÅ‚y Rembrandta portret wspaniaÅ‚y portret Rembrandta pÄ™dzla van Goghab.Kristupo Kolumbo Amerikos atradimas 14 (lit.)Krzysztofa Kolumba Ameryki odkrycie odkrycie Ameryki przez Krzysztofa KolumbaZgodnie z analizÄ… Willim (2000a) powyższe przykÅ‚ady powinno siÄ™ uznać za dowódna obecność frazy DP w jÄ™zyku litewskim.Inne generalizacje tej autorki na tematskÅ‚adni jÄ™zyków typu przedimkowego wykluczajÄ… jednak takÄ… konkluzjÄ™ (wszystkiezastrzeżenia, które Willim (2000a) zgÅ‚asza pod adresem analizy typu DPw polszczyznie, odnoszÄ… siÄ™ bowiem także do skÅ‚adni litewskiej i Å‚otewskiej).Wydaje siÄ™ zatem, że kwestia liczby dopuszczalnych przydawek dopeÅ‚niaczowychnie jest jednoznacznym testem na obecność rzutu DP.Warto wreszcie podkreÅ›lić, że model, który przyjmujÄ… Willim (2000a) orazEngelhardt i Trugman (1998), nie jest jedynÄ… możliwÄ… interpretacjÄ… skÅ‚adnidopeÅ‚niacza przyrzeczownikowego: Longobardi (2001) także rozróżnia dwiepodstawowe pozycje strukturalne, z którymi powiÄ…zany jest dopeÅ‚niacz, i podobnie jak Willim (2000a) lokalizuje jednÄ… z nich bezpoÅ›rednio ponad frazÄ… NP,drugÄ… zaÅ› relatywnie wysoko w kompleksie funkcyjnym rzeczownika.Nie oznaczato jednak, że wyższa z fraz dopeÅ‚niaczowych ma być utożsamiona z rzutem DP.14Christen (2001) podaje, że konstrukcje z dwoma dopeÅ‚niaczami doÅ‚Ä…czonymi do nadrzÄ™dnikabÄ™dÄ…cego nazwÄ… czynnoÅ›ci sÄ… gramatyczne w jÄ™zyku Å‚otewskim, a niegramatyczne w litewskim.Jegooceny nie podzielajÄ… jednak rodzimi użytkownicy jÄ™zyka litewskiego, z którymi konsultowaÅ‚emprzykÅ‚ady takie jak (2.42b).Warto jednak podkreÅ›lić, że wÄ…tpliwoÅ›ci Christena (2001) nie dotyczÄ…przykÅ‚adów takich jak (2.42a).68Hipoteza frazy przedimkowej a jÄ™zyki bezrodzajnikoweW podsumowaniu tego podrozdziaÅ‚u należy stwierdzić, że argumentyprzedstawiane przez krytyków rozszerzania analizy przedimkowej na jÄ™zykibezrodzajnikowe nie sÄ… rozstrzygajÄ…ce, gdyż opierajÄ… siÄ™ w wielu wypadkach naniejednoznacznych danych i trudnych do zweryfikowania zaÅ‚ożeniach wstÄ™pnych(takich jak np.powiÄ…zanie poziomu DP z okreÅ›lonym umiejscowieniemprzymiotnika lub z liczbÄ… dopuszczalnych podrzÄ™dnych fraz dopeÅ‚niaczowych).2.2.2 [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]