[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tak cesarz ten nie tylko że nie dorósł do wysokości zadania, ale i później okazał się nie bardzo do niego odpowiednim.Aby nasze opowiadanie nie uległo zagmatwaniu, opowiemy wpierw, jak ciało Cesarstwa znajdowało się w stanie kwitnącym, następnie jak cesarz przystąpił do jego okaleczenia, po trzecie jak w konsekwencji nie wszystko szło dobrze, po czym jak odszedł od władzy.Tu położę kres mojej historii.52.Po śmierci znakomitego Bazylego37, mam na myśli syna Romana, który wywodził swoje panowanie z trzeciej generacji, młodszy syn Ro~ mania, brat wspomnianego Bazylego, przejął rządy nad Cesarstwem, wypełnionym wielkimi bogactwami38.Rzeczywiście jego brat Bazyli dzierżył berło przez długie lata, dużo dłużej niż jakikolwiek inny cesarz.Podbił on nie tylko liczne plemiona i wwiózł do pałacu bogactwa zagarnięte w wyprawach wojennych, lecz także dbał o to, żeby dochody były wyższe od wydatków.Odchodząc z tego świata, zostawił swemu bratu Konstantynowi niezliczone skarby.Konstantyn był już w podeszłym wieku, kiedy osiągnął najwyższą władzę - pożądał jej zresztą od dawna - i nie tylko że nie przedsięwziął żadnej wyprawy wojennej ani nic nie dodał do tego, co zastał, ale nie myślał nawet o zachowaniu tego, co już było.Wręcz przeciwnie, rzucił się w wir hulaszczego życia i postanowił wszystko roztrwonić i zużyć39.Gdyby śmierć nie zabrała go nagle, on sam wystarczyłby za wszystkich, żeby doprowadzić państwo do ruiny.53.Władca ten po raz pierwszy zaczął psuć i rozdymać Cesarstwo.Z jednej strony tuczył się wielkimi pieniędzmi niektórych swoich poddanych, z drugiej napychał ich godnościami i pozwalał im prowadzić najgorszy tryb życia, pełny przywar i korupcji.Kiedy umarł, władzę odziedziczył jego zięć Roman.Roman sądził, że sam stanie się władcą i protoplastą, ponieważ wygasł ród purpuratów.Myślał, że założy jakby piękne fundamenty podobnego rodu40 i że świat cywilny oraz masy wojskowe łatwo zgodzą się na sukcesję tronu w takiej37 Bazyli II, syn Romana II, który był prawnukiem cesarza Bazylego I, protoplasty dynastii macedońskiej.38 Por.I 31.39 Por.II 1.40 Por.III l.rodzinie.Dlatego z góry chwycił się szerokich rozdawnictw na ich rzecz.Powiększał chorobę, wprowadzając nadmiar tłuszczu do otyłego, schorowanego organizmu, i dwakroć chybił.Raz dlatego, że nie wziął pod uwagę swego pochodzenia, drugi ponieważ chciał pozostawić po sobie państwo o dobrze uporządkowanej administracji.54.Kiedy Roman skończył życie, następstwo tronu cesarskiego przypadło w udziale Michałowi.Michał usunął większość przyczyn chorobotwórczych, nie wystarczyło mu jednak siły, co więcej, nie mógł nawet ośmielić się, by chociaż w najmniejszym stopniu ozdrowić to ciało, nawykłe do odżywiania się złymi papkami i puchnięcia od niezdrowych pokarmów.Mimo to on również przyczynił się, wprawdzie w niewielkiej mierze, do powiększenia tej opasłości.W przeciwnym wypadku od razu rozstałby się z życiem41, mianowicie gdyby po krótkim upływie czasu poszedł w ślady poprzednich cesarzy.Jeśliby natomiast żył wiele lat dłużej i pozostał u władzy, jego poddani dowiedzieliby się kiedyś, że prowadził życie filozofa42.Tymczasem było rzeczą niemożliwą, żeby któregoś dnia ludzie ci nie pękli, utuczeni na dobrobycie do szczytu możliwości.55.Gdy cesarz ten również szybko zakończył życie, by nie mówić już o jego siostrzeńcu43, który panował nędznie i jeszcze nędzniej odszedł od władzy, tron objął Konstantyn Euergetes (tak jest powszechnie nazywany); mam tu na myśli Konstantyna Monomacha [ Pobierz całość w formacie PDF ]