[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Scheler poÅ‚owiczny realizm Heideggera interpretowaÅ‚ wrÄ™cz jako postaćsolipsyzmu.WÄ…tpienie w istnienie lub w poznawalność Å›wiata realnego mo\e mieć uzasadnienie wfakcie zachodzenia bÅ‚Ä™dów i zÅ‚udzeÅ„ w poznawaniu tego Å›wiata.Jednak\e wszelkieumotywowane podwa\enie okreÅ›lonych danych spostrze\eniowych musi siÄ™ odwoÅ‚ać dodanych innych spostrze\eÅ„, traktowanych jako wiarygodne.Z tego oczywiÅ›cie niewynika, \e owe z kolei spostrze\enia dostarczajÄ… rzetelnych informacji.Wynikanatomiast to, \e nie mo\na uzasadnić poprawnie generalnej problematyzacji lub negacjiwartoÅ›ci spostrze\eÅ„, nie mo\na uzasadnić idealizmu.W konsekwencji prezentacjonizm(gÅ‚oszÄ…cy, \e spostrzegamy same rzeczy, a nie tylko ich reprezentanty, zjawiska)prowadzi do realizmu.§ 19.DEFINICJA I WAAZCIWOZCI PRAWDY19 00.Prawdziwość w sensie poznawczym (logicznym) jest pewnÄ…relacjonalnÄ… cechÄ… sÄ…dów lub innych struktur asertywnych.KlasyczniepojÄ™ta prawdziwość (jako zgodność treÅ›ci poznania z jego przedmiotem)jest niestopniowalna, niezmienna, niezale\na od tego, kto i w jakichokolicznoÅ›ciach uznaje dany sÄ…d, uzyskuje wchodzÄ…ce w grÄ™ poznanie.IstniejÄ… nieklasyczne definicje prawdy.Prawdziwość w sensie ontologicznym jest niejako odwróceniemprawdziwoÅ›ci w sensie poznawczym i polega na byciu doskonale sobÄ…, nazgodnoÅ›ci z wÅ‚asnÄ… naturÄ… ( prawdziwy czÅ‚owiek", prawdziwe zÅ‚oto") lubwzorcem (np.z pomysÅ‚em artysty).19 01.KLASYCZNA DEFINICJA PRAWDY.- KlasycznÄ… definicjÄ™ prawdy (czyliprawdziwoÅ›ci poznania) - zwanÄ… te\ arystotelesowskÄ… lub korespondencyjnÄ… -Tomasz zAkwinu (idÄ…c za intencjÄ… wypowiedzi w Metafizyce Arystotelesa i za formuÅ‚Ä…przypisywanÄ… Izaakowi Izraeli) sformuÅ‚owaÅ‚ nastÄ™pujÄ…co: veritas est adaequatiointellectus et rei, secundum quod intellectus dicit esse quod est, et non esse, quod nonest".Prawda jest dorównaniem (treÅ›ci) myÅ›li z tym, do137czego siÄ™ ona odnosi.A oto jedna ze współczesnych formuÅ‚ tej definicji (podana przez K.Ajdukiewicza): myÅ›l M jest prawdziwa wtedy i tylko wtedy, gdy myÅ›l M stwierdza, \ejest tak a tak i tak a tak jest wÅ‚aÅ›nie".Inna formuÅ‚a tej samej definicji (podana przez R.Ingardena): sÄ…d S jest prawdziwy, je\eli stan wyznaczony przez jego treść zachodziniezale\nie od istnienia sÄ…du S w obrÄ™bie tej dziedziny bytu, w której dany sÄ…d goumieszcza".Poniewa\ - Å›ciÅ›le rzecz biorÄ…c - jedynie w sÄ…dach coÅ› siÄ™ stwierdza (pozytywnie lubnegatywnie), ju\ Arystoteles zauwa\yÅ‚, i\ jedynie sÄ…dom przysÅ‚uguje prawdziwość lubnieprawdziwość (faÅ‚szywość).Zdaniom o tyle, o ile sÄ… jÄ™zykowymi odpowiednikamisÄ…dów, pojÄ™ciom (czy szerzej: przedstawieniom) o tyle, o ile sÄ… skÅ‚adnikami sÄ…dów.Wszerszym sensie mo\na mówić o prawdziwoÅ›ci (mo\e lepiej: wiernoÅ›ci?) tych formbezpoÅ›redniego poznania (doÅ›wiadczenia), które zawierajÄ… pewien moment asertywny(np.ujmujÄ…c fakt istnienia czegoÅ›).Prawdziwość to zgodność miÄ™dzy treÅ›ciÄ… danego poznania a okreÅ›lonÄ… stronÄ… jegoprzedmiotu, tÄ… wÅ‚aÅ›nie, którÄ… poznanie ujmuje; prawdziwość to zgodność (adekwatność)aspektywna.Natomiast adekwatność poznania polega na ujmowaniu danego przedmiotuwszechstronnie, we wszystkich stosujÄ…cych siÄ™ do niego aspektach.19 02.NIEKLASYCZNE DEFINICJE PRAWDY.- Wiele nieporozumieÅ„ wywoÅ‚aÅ‚oniewÅ‚aÅ›ciwe ujmowanie stosunku poznawczego miÄ™dzy Å›wiadomoÅ›ciÄ… a przedmiotem nawzór jakiegoÅ› stosunku przestrzennego (np.styku lub obejmowania).Tymczasemstosunek poznawczy to stosunek swoisty, intencjonalny, niesprowadzalny dojakiegokolwiek innego.Przestrzenne ujÄ™cie Å›wiadomoÅ›ci poznajÄ…cej i jej relacji doprzedmiotu prowadzi do rozmaitych trudnoÅ›ci i zarzutów pod adresem klasycznejkoncepcji prawdy.Szczególnie twierdzi siÄ™, i\ 1) koncepcja ta jest niejasna: na czym mapolegać owa zgodność, skoro nie mo\na tu mówić o identycznoÅ›ci? 2) koncepcja ta jestnieoperatywnÄ…: jak\e jÄ… stosować, skoro poznajÄ…cy nie mo\e wyjść poza siebie, abyporównać stosunek zachodzÄ…cy miÄ™dzy myÅ›lÄ… a myÅ›li tej przedmiotem? W rezultacieniektórzy odrzucili klasycznÄ… definicjÄ™ prawdy (jako niejasnÄ…, nieoperatywnÄ…) iopowiedzieli siÄ™ za innymi, nieklasycznymi definicjami.WymieÅ„my tu trzy:koherencyjnÄ…, pragmatycznÄ… (pragmatystycznÄ…) i ewidentystycznÄ….WedÅ‚ug pierwszejprawdziwość to relacja wewnÄ…trzpoznawcza, polegajÄ…ca na zgodnoÅ›ci myÅ›li miÄ™dzysobÄ… [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]