[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Mizantrop! prawda Mizantrop, w którego Molier złożył wszystkie swoje bóle, ideały, całą swoją mi-łość.Ale czy to tak pewne? Czy nie potomność ubrała Alcesta-mizantropa we wszystkie teszaty, identyfikując go z Molierem? Michaut staje na stanowisku wręcz przeciwnym.Alcest,wedle niego, był w intencji Moliera figurą zdecydowanie komiczną.Był  mimo iż nieskoń-czenie sympatyczniejszy i pełen zalet  przedmiotem jego s a t y r y, jak Arnolf, jak pan Jo-urdain, jak Orgon, jak wszyscy, którzy odchylają się od pionu zdrowego rozsądku i miary,zawsze tak drogich Molierowi.Nie ulega tym samym wątpliwości dla p.Michaut, że czło-wiekiem po myśli Moliera, rzecznikiem jego poglądów był Filint, tak póz
niej zdyskredytowa-ny przez potomnych.Alcesta graÅ‚ Molier zdecydowanie komicznie.Visé w swoim liÅ›cie106*,doÅ‚Ä…czonym jako przedmowa do pierwszego wydania sztuki, przedstawia go w tym charakte-rze: czyż Molier zgodziÅ‚by siÄ™, aby przedmowa dawaÅ‚a wykÅ‚ad sprzeczny z jego intencjÄ…?Subiektywizm Mizantropa sprowadza Michaut do bardzo szczupÅ‚ych rozmiarów; jest to, jegozdaniem, póz
niejsza interpretacja zwłaszcza z epoki romantyzmu, który w Alceście chciał wi-dzieć  swego człowieka , bohatera prawdy, niemal rewolucjonistę.Dla romantyków tego ro-dzaju subiektywne spowiedzi były czymś zupełnie naturalnym.Ale sceny miłosne Alcesta iCelimeny; czyż w nich nie odbija się życie Moliera i Armandy? Kiedyż  powiada Michaut nic nam właściwie o życiu małżeńskim Moliera i Armandy  prócz plotek  nie wiadomo&Jeżeli prawdą jest, że dla Moliera Alcest był  w co mimo wszystko trudno uwierzyć  fi-gurą j e d y n i e komiczną, faktem jest (i to stwierdza sam Michaut), że przekształcanie tejpostaci w odmiennnym duchu zaczęło się bardzo wcześnie.Już aktor Baron, który objął tęrolę po śmierci Moliera, grał ją odmiennie, wkładał w nią, jak świadczy jeden z widzów,wiele szlachetności i godności; dawał tej postaci delikatność i ludzkość, które kazały kochaćtego mizantropa.Było widocznie żywe poczucie, że Molier coś ze swego serca złożył w tejroli, skoro już najbliższa jej interpretacja natchniona jest jakby pośmiertnym szacunkiem.Tym bardziej dziś!Można się domyślać, że centralny punkt trzeciego tomu (Walki Moliera) stanowi kwestiaZ
więtoszka samej sztuki i walk z nią związanych.Co do Tartufa, a w szczególności co do je-go dwóch wersji, Michaut ma własną teorię.Jasne dla niego jest (i daje na to bardzo przeko-nywające dowody), że trzy akty Tartufa, które Molier odegrał na dworze w r.1664, byłyskończoną i całkowitą sztuką; nie mogły to być tedy trzy pierwsze akty Z
więtoszka, któregoznamy.Zdaniem p.Michaut mogła to być komedia o zacięciu farsowym w typie np.Grzego-rza Dyndały, której centralnym punktem był Orgon.Ten naiwny mąż, opętany przez szalbie-rza i nie dający się wywieść z błędu żadnym perswazjom, sam wydaje żonę na łup Tartufa( Gdy się cały świat wścieka, to rozkosz mi czyni i chcę, byś nieustannie bawił tylko przyniej ).Sztuka ta (wciąż wywodzi Michaut) daleka była od głębi i doniosłości póz
niejszegoTartufa; ale i ten tłusty żart, na tak drażliwym temacie oparty, wystarczył, aby poruszyć czyn-niki, które już niechętnie były usposobione dla Moliera.Wymożono na królu zakaz sztuki.Idopiero m s z c z ą c s i ę z a t e n z a k a z, a zarazem broniąc swej swobody twórczej,Molier napisał drugiego Tartufa, w którym zużytkował motywy z pierwszej redakcji, aleprzemienił je, pogłębił i dał całemu dziełu doniosłość, której nie miało poprzednie.O ile zła-182godził go zewnętrznie, dając swemu Panulfowi (w którego na jakiś czas przedzierzgnął sięTartufe) charakter zdecydowanie świecki, o tyle satyra stała się nieskończenie ostrzejsza igłębsza.To przeobrażenie pierwotnej trzyaktowej sztuki w dzisiejszą pięcioaktową byłobywytłumaczeniem wielu niejasności, np.roli Elmiry (która w pierwszej redakcji miała możezupełnie inny sens), wyjaśniałoby wkładkowy charakter drugiego aktu itd.Jasne jest dla p.Michaut, że Molier spożytkował tu Prowincjałki Pascala: zaznaczam to dlatego, że swegoczasu jeden z naszych pascalistów, omawiając moją przedmowę do Myśli Pascala orzekł apo-dyktycznie, iż nowsze badania uchylają wszelki wpływ Prowincjałek na Z
więtoszka& Cha-rakter tedy tych dwóch Z
więtoszków byłby bardzo różny.Pierwszy był ogólnikowym i dośćtradycyjnym żartem (Obłudnicy Scarrona107*)  drugi zdecydowaną i gwałtowną satyrą, wy-mierzoną w tych, którzy zabronili pierwszego Tartufa.W kogo? Michaut sądzi, że w nikogow szczególności.Nie w jezuitów, nie w jansenistów i nie  jak to przeważnie przypuszczalinowsi badacze  w Kongregację św.Sakramentu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

wblaskucienia.xlx.pl