[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.[12] Aguaitia (lub Aguaicia) - lewy dopływ Ukajali, około 170 km na północ od Masisei.[13] Zniekształcanie polegało na uciskaniu górnej części głowy niemowlęcia, dopóki nie przybrała oryginalnego, spiczastego kształtu.Dwa woreczki piasku przymocowywano do dwóch deseczek, z których jedną przykładano do czoła, drugą na tył głowy i obydwie deseczki związywano ze sobą po bokach.Stały ucisk po jakimś czasie zniekształcał czaszkę, cofając czoło do tyłu.Zwyczaj ten, wywodzący się w Ameryce Południowej jeszcze z czasów panowania Inków, istniał również w Ameryce Pomocnej w plemieniu Flatheads (Płaskie Głowy), znany był także na innych kontynentach.[14] Cumaria w owym czasie była zaledwie małą indiańską wioszczyną, w pobliżu której około 1880 r.założył gospodarstwo włoski emigrant i stworzył zalążek późniejszej osady.[15] Kuraka - wódz, a raczej naczelnik grupy Indian w Montanii, odpowiednik afrykańskiego kacyka.Sławny Tasulinczi pochodził z plemienia Kampów.Przez jakiś czas przebywał jako niewolnik u białego w okolicy rzeki Unini i wtedy nauczył się mówić dość płynnie po hiszpańsku.Po ucieczce do Gran Pajonalu do wolnych Kampów zdobył u nich wielki posłuch.Zapewne dzięki wrodzonym dużym zdolnościom dyplomatycznym, wytrwałości i sprytowi udało mu się pogodzić skłócone dotąd plemiona z Gran Pajonalu i wybrzeży Ukajali oraz nakłonić je w 1915 r.do wspólnego zbrojnego powstania w peruwiańskiej Montanii przeciwko znienawidzonym białym (autor niniejszej powieści przyspieszył o kilka lat wybuch powstania).Pod wodzą Tasulincziego zwycięska dla Indian krwawa wojna dotarła aż do średniego biegu Ukajali.Bezpardonowa rzeź wzbudziła przerażenie i popłoch wśród białych osadników.Okolice Ukajali opustoszały na długi czas.Biali odważyli się powrócić tam dopiero po kilku latach.Wybitny polski znawca Indian południowoamerykańskich, podróżnik i pisarz - Mieczysław Lepecki, który z ramienia rządu polskiego w 1928 r.badał możliwości rozwoju osadnictwa Polaków nad Ukajali, spotkał się i rozmawiał ze sławnym Tasulinczim w okolicach rzeki Tambo.[16] Yo soy hijo del soi (hiszp.) - Ja jestem synem Słońca.[17] Adios, amigos (hiszp.) - Żegnajcie, przyjaciele.[18] Nabab - namiestnik prowincji lub małego księstwa w imperium Mogołów w Indiach, zazwyczaj bardzo bogaty.W przenośni - wielki bogacz.[19] Mowa o przygodach opisanych w powieści Tajemnicza wyprawa Tomka.[20] Harpia (Thrasaetus harpyia) - drapieżny ptak, jedyny gatunek swego rodzaju.Długość harpii wynosi około l m, waga do 8 kg.Ma krótkie, bardzo silne skrzydła, ubarwienie biało-czarne, na głowie czub.Zamieszkuje wszystkie większe lasy Ameryki Południowej i Środkowej, a w górach tylko cieplejsze doliny.Gnieździ się w wyższym piętrze dżungli, której prawie nie opuszcza, bardzo rzadko poluje na otwartych sawannach.W locie w gęstwinie leśnej harpia jest niezwykle zwrotna, osiąga szybkość do 80 km na godzinę.Żywi się małpami, leniwcami, aguti, a czasem oposami, jeżozwierzami i ptakami.Indianie wysoko cenią pióra harpii.Zabijają rodziców, a młode wybierają z gniazd i hodują w niewoli.Gdy młode ptaki się wypierzą, wyrywają im dwa razy w roku pióra z ogona i skrzydeł na ozdoby.Mięsa, tłuszczu i odchodów używają do robienia leków.[21] Kontynent południowoamerykański posiada najbardziej odróżniającą się od innych kontynentów ptasią faunę.Na obszarze od Ziemi Ognistej do środkowego Meksyku żyje 2/5 wszystkich gatunków ptaków znanych na Ziemi, czyli 89 ze 155 rodzin i 3500 z 8600 gatunków.Ponad 25 rodzin to ptaki charakterystyczne wyłącznie dla tego regionu.[22] Świat roślinny Ameryki Południowej często kojarzy się w naszej wyobraźni tylko z dżunglą tropikalną.Tymczasem tereny te, szablonowo opisywane w powieściach jako lasy tropikalne, w rzeczywistości posiadają w różnych częściach kontynentu inny charakter i formacje roślinne.Formacje roślinne Ameryki Południowej to: l.Hylea (selwa) - wilgotne lasy równikowe w dorzeczu Amazonki i Orinoko, przy czym na Nizinie Amazonki wytworzyły się trzy zasadnicze typy selwy: igapo - las bagienny na niskich terenach zalewowych, z drzew wyróżniają się imbauba (Cecropia parensis) i palmy, dużo drzew ma korzenie palowe; vargem - las na wyższych terenach, zalewany jedynie podczas większych przyborów wód, rosną w nim brezylki (bresil), od których wywodzi się nazwa Brazylii, zwane także pernambuko; etę czyli guazu - pokrywa wysoczyzny (mroczne, wilgotne, splątane lianami pierwotne puszcze).2.Górskie lasy przyrównikowe na wschodnich stokach Andów, udział gatunków poza tropikalnych.3.Alto da serra - górskie widne lasy wschodniej Brazylii, zrzucające liście w porze suchej.4.Lasy mangrowe i restinga - namorzyny na pobrzeżach Atlantyku od Przesmyku Panamskiego do 28° szer.goegr.pd., a na wybrzeżach pacyficznych nie przekraczające 3° szer.geogr.pd.5.Campos - różnorodne zbiorowiska roślinne i bezleśne w strefie małych opadów.6.Caatinga - wyłącznie w pn-wsch.Brazylii, formacja charakterystyczna dla obszaru zwanego przez Brazylijczyków sertao (pustynia).7.Chaco - widne lasy parkowe, zarośla lub trawiaste sawanny (drzewo świętojańskie algarrobo i kebraczo), występujące na południe od strefy kamposów w pn.Argentynie, Boliwii, Paragwaju i pd-zach.Brazylii.8.Llanos - bezleśne sawanny, w dolinach rzek lasy galeriowe, głównie w Wenezueli.9.Roślinność wysokogórską Andów reprezentuje pięć typów formacji: ceja - wysokogórskie lasy i zarośla; jalca - wysokogórskie stepy na wschodnich zboczach Andów w Peru i Boliwii; paramo - bezdrzewna formacja górska w Kolumbii i Ekwadorze; puna - roślinność półpustynna i pustynna w Peru, Boliwii i Chile; loma - specyficzna roślinność pustynna i półpustynna na zachodnich stokach Andów.10.Lasy subtropikalne wschodniej Brazylii, gdzie przeważają araukarie.11.Hemihylea - wielogatunkowe wysokopienne lasy górskie na wschodnich stokach Andów w środkowym Chile i zachodniej Argentynie.12.Monte - widne lasy parkowe w północno-zachodniej Argentynie.13.Pampa - zbiorowisko traw niemal bez drzew i krzewów (przypomina prerię północnoamerykańską) w pomocnej Argentynie.14 [ Pobierz całość w formacie PDF ]